Leczenie dystonii Łódź

Co to jest dystonia?

Termin „dystonia” został wprowadzony do języka medycznego w 1911 roku przez Oppenheima w odniesieniu do zaburzeń ruchowych charakteryzujących się współistnieniem hipotonii i tonicznego skurczu mięśni, występujących u tego samego pacjenta. Etymologia tego słowa wywodzi się z języka greckiego: tónus = napięcie; dys = brak czegoś, niemożliwość. Od tego czasu do 1987 roku różni naukowcy używali słowa „dystonia” mając na myśli zarówno grupę chorób jak i objaw.

Dystonię jako zespół zdefiniowano w 1987 roku jako zespół chorobowy polegający na mimowolnych skurczach mięśni, często powodujących powtarzające się ruchy skręcania części ciała lub nieprawidłowe jego ułożenie. Niekiedy na ruchy te może nakładać się drżenie. Może dotyczyć każdej części ciała, w tym głowy, szyi, ręki, nogi.

Pojęcie dystonii przez długi czas stosowane było na określenie ciężkich, uogólnionych postaci choroby, podczas gdy jej formy ogniskowe traktowane były jako oddzielne jednostki chorobowe i określane odmiennymi terminami medycznymi (np. kręcz karku, kurcz powiek, zespół Meige’a).

Dystonia jako objaw charakteryzuje się jednoczesnym skurczem mięśni antagonistycznych, lub ujmując precyzyjniej brakiem odpowiedniego hamowania mięśni antagonistycznych.

Lokalizacja objawów dystonii

A. Ogniskowa (jedna okolica ciała); do przykładów zalicza się:

• Kurcz powiek
• Dystonię ustno- żuchwową
• Dystonię szyjną
• Kurcz pisarski
• Dystonię krtaniową

B. Segmentalna (sąsiadujące ze sobą okolice ciała)

C. Wieloogniskowa (niesąsiadujące ze sobą okolice ciała)

D. Uogólniona

Dystonie ogniskowe mają zazwyczaj charakter samoistny, obejmują powieki, żuchwę, język, struny głosowe (spasmodic dysphonia- dystonia krtaniowa), jak również szyję i kończynę górną. W przypadku dystonii szyjnej wyróżnia się kilka jej typów w zależności od przeważającego ułożenia głowy i szyi: skręt szyi- torticollis, anterocollis- zgięcie do przodu, retrocollis- zgięcie do tyłu, laterocollis- zgięcie na bok. Dystonia krtaniowa także ma swoje odmiany w zależności od przeważającej aktywności mięśni przywodzicieli lub odwodzicieli strun głosowych. Dystonie zależne od czynności mieszczą się zazwyczaj w grupie dystonii ogniskowych i w większości klasyfikacji nie są wyodrębniane jako osobna kategoria. Przykładem wymienionym powyżej jest kurcz pisarski - najczęściej występująca dystonia zależna od czynności. Do przykładów dystonii segmentalnej zalicza się zespół Meige’a (mięśnie mimiczne twarzy plus mięśnie żuchwy). Wieloogniskowa dystonia to np. objawy w zakresie ręki i nogi, kurcz pisarski plus kurcz powiek. Uogólniona dystonia ma najczęściej charakter pierwotny i obejmuje obie kończyny dolne plus przynajmniej jedna inna okolica ciała, zwykle jedna ręka lub obie.

Toksyna botulinowa w leczeniu dystonii

Podana do dystonicznych mięśni zmniejsza ich skurcze, nie powodując działań na inne narządy i układy. Jest leczeniem z wyboru w dystonii szyjnej, kurczu powiek, dystonii krtaniowej, dystonii ustno-żuchwowej i dystonii kończyn. Może być stosowana w dystonii uogólnionej lub wieloogniskowej do zmniejszenia aktywności wybranych mięśni.

Jak odbywa się zabieg podania toksyny botulinowej do spastycznego mięśnia?

Podczas zabiegu lekarz wstrzykuje odpowiednie dawki leku do mięśni objętych ruchem i wywołujących objawy dystonii u pacjenta. Ilość leku jest zależna od typu dystonii, wielkości mięśnia i nasilenia objawów. Podczas zabiegu podania toksyny botulinowej nie stosuje się znieczulenia skóry, podanie leku do 1 mięśnia to 1-4 wkłuć. Stosowane igły są na ogół cieńsze niż igły do pobierania krwi. Aby lepiej zlokalizować mięsień do którego ma być podana toksyna botulinowa lekarz może posługiwać się aparatem USG bądź EMG.

Po zabiegu może wystąpić zasinienie w okolicy wstrzyknięcia, a także może utrzymywać się ból.

Ewentualne objawy uboczne i działania niepożądane są zwykle słabo nasilone, można o nich przeczytać w ulotce leku, którą mam w zwyczaju przekazywać pacjentowi lub jego rodzinie podczas pierwszej sesji podania leku.